
Kaçak Akım (Hata Akım) Koruma Rölesi Test ve Bakım Hizmetleri
Kaçak akım koruma röleleri (Hata Akım Röleleri), elektrik tesisatlarında meydana gelen yalıtım hataları sonucu oluşabilecek kaçak akımları algılayarak, devreyi kesmekle görevlidir. Bu rölelerin temel amacı; insan hayatını korumak ve yangın riskini en aza indirmektir.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yayımlanan Elektrik İç Tesisat Yönetmeliği (25.10.1996 tarih, 22798 sayılı) ile hata akım koruma rölesi kullanımı zorunlu hale getirilmiştir. Aynı zamanda Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği Madde 10.c.6.3.i kapsamında da bu rölelerin test edilerek çalıştığının ispatı zorunlu tutulmuştur.
Kaçak Akım Rölelerinin Çalışma Prensibi
30 mA: İnsan sağlığına yönelik koruma (ölümcül riskleri engellemek için)
300 mA: Yangın önleme ve tesisat koruması
10 mA: Hassas alanlar (hastane, laboratuvar vb.)
500 mA: Seçiciliğin ön planda olduğu özel sistemlerde
Röleler; 2 kutuplu (monofaze) ya da 4 kutuplu (trifaze) olabilir. Ayrıca AC, A veya B tipi olarak akım karakteristiğine göre sınıflandırılır.
Kaçak Akım Rölesi Testi Nasıl Yapılır?
Kullanıcı Seviyesinde Ayda Bir:
Röle üzerindeki “test” butonuna basılır
Röle devreyi kesmeli ve mandal aşağı düşmelidir
Elektrik akışı durmalı; eğer bu gerçekleşiyorsa röle doğru çalışıyor demektir
Yetkili Uzmanlarca Her 5 Yılda Bir:
Rölenin açma akımı ve açma süresi ölçülür
Son kullanıcı noktalarından (priz, makine, pano) test yapılır
Ölçümler kalibrasyonu yapılmış cihazlarla gerçekleştirilir
Tüm değerler mevzuata uygun şekilde raporlanır
Neden Test Edilmelidir?
Kaçak akım düzeyleri hayati risk taşır:
Kaçak Akım | Etkisi |
---|---|
0.5 mA | Zararsız, hissedilmez |
3 mA | Karıncalanma hissi |
15 mA | Hafif kasılma |
40 mA | Kramp ve boğulma riski |
80 mA | Kalp durması, ölüm riski |

